Kenger adı verilen ve Latince Gundelia tournefortii olarak adlandırılan bu ot, yoğun olarak İç Anadolu Doğu Anadolu, Ege ve de Akdeniz Bölge’lerinde doğal olarak yetişen bol dikenli otsu bitki özelliği taşır.
Boyu yaklaşık olarak 70 ila 80 cm olan Kenger otu, Mart ve Nisan aylarında yeşerir. Nisan ve Mayıs aylarından sonra mor çiçekler açan bu bitkinin tohumları dövülmek suretiyle kahve yapılır. Yeşil kısmı ise yemek yapımında, salata ve de turşu yapımında kullanılır.
Kenger otunun sakız olarak kullanılabilmesi ise ancak kurumasıyla mümkün olur. Temmuz ayı ile kurumaya başlayan Kenger bitkisi, Eylül ayının bitimine dek sakız olarak değerlendirilebilir. Ancak bu dönemde kökünün kurumamasına dikkat edilmelidir.
Kengel sakızı, yayla gülü, dağ sakızı haricinde çengel, Kengel ve de çıtlık olarak farklı isimlerle de bilinebilmektedir.
Kenger sakızı yapımı nasıldır?
Kenger sakızı ülkemizde Malatya, Erzurum ve de Sivas illerinde çok sık elde edilir. Kenger bitkisinin kök kısmının ortaya çıkartılması için kök hizasındaki toprak nazikçe kazılır ardından siyah kökü ortaya çıktığında bu bölge çapraz olacak şekilde kesilir. Bu kesikten süt benzeri bir sıvı açığa çıkar. Bitkiden çıkan bu sütümsü beyaz sıvı, kazılan toprağa akar. Ancak güneş gören bu sıvı hemen kuruyacağı için buna önlem olarak alanın gölgede olmasına dikkat edilir. Bu gölge alanda bir süre sıvı akışı devam eder ve olabildiğince kenger sakızı için sıvı toplanır. Toplanan sıvının kuruması uzun süreceği için bu esnada bu işlem diğer kenger otlarına da uygulanmaya devam edilir. Saatler sonra kazılı toprakta akmış ve kurumuş kenger sütü, akşamüzeri toplanır ve topraktan arınması için uzun süre yıkanır.
Bazı uygulamalarda toplanan miktar fazla ise kaynatma yöntemi ile topraktan arındırma işlemi hızlandırılabilir.
Temizleme işlemi tamamlandıktan sonra su dolu bir kap içerisinde tüketilmeyi bekler.
Bir kenger bitkisinden 24 saat içerisinde 3 kez sakız eldesi gerçekleştirilebilir.
3 aylık bir dönem iyi değerlendirildiği takdirde 40 ila 50 kilo civarında kenger sakızı elde edilebilir.
Kenger sakızının tüketimi nasıl olur?
Kenger sakızı kendisine özel sert bir yapıdadır. Çiğnenme süresi arttıkça içerisindeki etken maddeler azaldığından sakız da yumuşamaya başlar.
Çiğnenmediği zamanlarda kenger sakızı su içerisinde saklanabilir. Kenger sakızını muhafaza etmek için ışık almaması ve buzdolabında su içerisinde saklanması önerilir.
Kenger sakızı neye yarar?
Kenger sakızının bilinen yararları ise şu şekilde sıralanabilir;
-
Kan temizleyici özellikte olup damar tıkanıklığını önler.
-
Diş ve diş eti sağlığında etkilidir.
-
Sakinleştirici özelliği bulunur.
-
Sindirim sistemini destekleyicidir.
-
Migren üzerinde olumlu etkileri vardır.
-
Karaciğer sağlığını destekler.
-
Safra kesesi taşının düşürülmesinde etkilidir.
-
Çene kaslarının kuvvetlendirilmesinde etkili rol oynar.
-
Antioksidan özelliğe sahiptir.
Kenger sakızının zararları var mıdır?
Kenger sakızı, herhangi bir sağlık problemi bulunan bireylerin bu sakızı kullanmadan önce doktorlarına danışmaları, bilinen bir sağlık problemi bulunmayan bireylerin ise kesinlikle aşırısına kaçmaması gereken önemli bir bitki özüdür.
-
İçeriğinde yer alan etken maddeler karaciğer üzerinde toksik etkiye neden olabileceği unutulmamalıdır. Ancak kenger sakızının dışında bitkisinden elde edilen yemeklerin de aşırı tüketiminden kaçınılmalıdır.
-
Bunun yanı sıra yapı gereği sert olan bu sakız, diş yapısına da zarar verebileceği unutulmamalıdır.
UYARI: Yukarıda yer alan bilgilerin tamamı yalnızca bilgi vermek amacında olup, herhangi bir hastalığın tedavisi olarak belirtilmemiştir. Hastalıklar konusunda konusunun uzmanı olan kişilerden destek alınması gerektiği unutulmamalıdır.