Uyku apnesi, günümüzde sık görülen bu rahatsızlığın ülkemizde karşılaşılma oranı yaklaşık olarak %5 ila %10 arasındadır. Ancak uyku esnasında görülen solunum durması durumunun tamamı apne demek değildir. Solunum bozukluğu durumuna doğrudan apne demek için en az 10 saniye süresince solunumun durması gerekmektedir. Bu Rahatsızlığın alt tipleri olup, hastalığın belirtilerine göre görülen tip değişmektedir İşte uyku apnesi nedir nasıl anlaşılır..
Uyku apnesi nedir?
Uyku anında ani bir biçimde solunumun durduğu çok ciddi uyku bozukluğudur.
Uyku apnesi türleri
Uyku apnesinin kendi içerisinde alt dallara ayrılmaktadır. Bunlar;
1) Obstrüktif Yani Tıkayıcı Tip: Üst solunum yolları üzerinde tıkanıklığa sebep olan faktörler sebebiyle ortaya çıkar. En sık görülen bu formdur.
2) Santral Tip: Beyinin solunumu düzenleyen kaslara doğru sinyaller göndermediği durumda ortaya çıkan bu formdur.
3) Miks Tip: Hem obstrüktif tipin hem de santral tipin beraber görüldüğü formdur.
Uyku apnesi belirtileri
Obstrüktif tip ve santral tipin belirtileri birbirine çok benzerdir. Bu durum hastalığın hangi alt kategori içerisine gireceğini zorlaştırır. Bahsi geçen tiplerin yaygın bulguları ise şu şekildedir;
-
Yüksek sesle horlama,
-
Uyku esnasında solunumun atak şeklinde durması,
-
Uykudan ani biçimde uyanmalar,
-
Sabahları görülen ağız kuruluğu veya boğaz ağrısının şikayeti,
-
Uykusuzluk çekme,
-
Sabah görülen baş ağrısı duyumu,
-
Değişken ruh hali,
-
Sinirlilik,
-
Kronik yorgunluk durumu,
-
Dikkat dağınıklığı
şeklinde görülmektedir.
Uyku apnesinde horlama sebebi nedir?
Bu durumda görülen horlamanın sebebi, hava yolunun mevcut genişliğinde görülen daralma ve daralmış alandan geçen havanın hızında görülen artıştır. Hızla geçen hava yumuşak dokuların titreşmesine sebep olarak horlama sesine yol açar.
Uyku apnesi sebepleri nelerdir?
Karşılaşılan bu durumun sebepleri obstüktif tip ve santral tip arasında farklılıklar vardır.
-
Tıkanıklık tip sebepleri
-
Aşırı kilo durumu
-
Erkek cinsiyete sahip olma,
-
Kalın boyun,
-
Dar solunum yolları,
-
Uyku ilacı veya sakinleştirici ilaç alımı,
-
Alkol ve tütün ürünü kullanımı,
-
Çeşitli sebeplerle burun tıkanıklığı,
-
Genetik yatkınlık
-
Santral tip sebepleri
-
Ensefalit ismi verilen beyin yangısı,
-
Beyin problemleri,
-
Kalp rahatsızlıkları,
-
Narkotik ağrı kesici alımı
Uyku apnesinde tanı
Hastalığın tanısının bulunabilmesi için mutlaka doktora muayene olmak ve ağrı durumunu detaylı bir şekilde anlatmak gerekir.
Doktorunuz sonrasında uygun tanı yöntemleri ve görüntüleme teknikleri ile hastalığın tanısı için çalışmalarını sürdürecektir. Ancak hastalığın tanısının konulabilmesinde polisomnografi adı verilen uyku analizi testinin gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bahsi geçen uyku apnesi cihazı, solunumun durma zamanını ve sayısını ölçer. Bunun yanında kalp ritmi ölçümü, kan oksijen oranı, horlama desibeli de ölçülmüş olur. Apneden şüphelenildiği zaman, uyku apnesi video çekilerek, görsel içerik elde edilebilir. Ardından bu içerik ile doktora muayene olunmalıdır..
Uyku apnesi tedavi yöntemleri nelerdir?
Uyku apnesi için hangi doktora gidilir sorusu cevaplandıktan sonra sıra hastalığın tedavi edilme kısmındadır. Hastanın durumuna göre yaşam kalitesini arttırmaya yönelik uygulamalar, kalitesiz uyku durumunda düzelme sağlama çalışmaları, cerrahi işlemler, pozitif hava basıncı ile birlikte uygun tedavi prosedürü hazırlanır. Tedavide kişinin fazla kiloları varsa sağlıklı beden ölçülerine ulaşması için sağlıklı beslenme planlaması da yapılır. Doğru kiloda olmak, uyku apnesi ne iyi gelir. Uyku apnesi ilaç tedavisi, doktorun uygun gördüğü durumlarda uygulanır.
Üst solunum bölgesinde yer alan ciddi boyuttaki darlıklar, cerrahi işlemler gerektirebilir. İleri düzeydeki apneler için pozitif hava basıncı cihazı kullanılır. Cihaz uyku sırasında hava yolunu açık tutarak apne durumunu önler. Cihaz silikon maske ile kullanılır. Horlama durumu ortadan kalkar.
Eğer gecenin bir vakti nefes nefese uykudan uyanarak havasız hissediyorsanız, devamlı yorgunluk hali mevcutsa ya da horladığınızdan şikayet ediliyorsa mutlaka sağlık merkezine muayene olunması ve bu belirtilerin detaylı bir şekilde anlatılması gerekmektedir.
Uyku apnesi testi nasıl yapılır?
Uyku apnesinin tanı aşamasında ve tedavisi esnasında uyku laboratuvarları kullanılabilir. Apne olduğundan şüphe duyulan birey özel bir odaya yatırılır ve bir gece boyunca beyin hareketleri, göz hareketleri, çene kas gerginliği, beden hareketleri ve solunum düzeni incelenir. Özel cihazların aldığı sonuçlar uzman doktor tarafından incelenir, uygun tedavi prosedürü belirlenir.