Salmonella hastalığının belirtileri neler? Salmonella nasıl bulaşır? Şeklindeki sorular son dönemdeki Salmonellozis salgınının ardından akılları meşkul ediyor. Koronavirüs pandemisi sürerken, bağışıklık sistemi üzerinde önemli etkileri olan salmonella bakterisinden nasıl korunabileceği ve salmonellozis tedavisi...
Salmonella Nedir?
Salmonella salgına yol açan Enterobacteriaceae familyasında, çubuk biçimindeki bakteridir. Yaklaşık olarak 2000 alt tipi insanlar üzerinde hastalıklara yol açar. Salmonella typhi yani tifo ve Salmonella paratyphi yani paratifo sadece insanlarda enterik ateş şeklinde adlandırılan ve dönem dönem salgınlarla seyredebilen rahatsızlıklara yol açar.
Salmonella Nasıl Bulaşır?
Kaynağı belli olmayan, kontamine suların içilmesi ve bu tip suların kullanılması,
İnsan atıkları ile hayvan atıklarının kuralına uygun bertaraf edilmemesi ve kaynak sularına ulaşması,
İçme suyu ve kullanma suyunun yeterince klorlanmaması ile bulaşabilir.
Salmonella taşıyan ve yeteri kadar pişirilmemiş et, yumurta, süt ve de süt ürünleri içeren gıdalar,
Kontamine çiğ sebze ve kontamine meyve, baharat ve çerez tüketimi ile bulaşma olabilir.
Hasta kümes hayvanları teması sonrasında,
Yılan, kaplumbağa ve kertenkele gibi sürüngenlerin yanı sıra kurbağa, kuş ve civciv gibi evcil hayvanlarla temastan sonra gereken hijyen kurallarına uyulmaması durumunda bulaşma olabilir.
Bakteri hasta insanlardan başka insanlara da bulaşabilir.
Salmonella Belirtileri Nelerdir?
Salmonella bakterisi insan vücuduna girdikten yaklaşık olarak 12-72 saat sonra şiddetli ishal, yüksek ateş, kusma ve karın ağrısı şeklinde belirtileri gösterir. Hastalık çoğunlukla 4-7 gün devam eder ve tedavi edilmeden iyileşme gözlenir. Bazı bireylerde, ishal ve kusma çok şiddetli seyrettiği için hastaneye yatmasını gerektirecek şiddetli olabilir. İleri yaştaki bireyler, bebekler ve de bağışıklık sistemi düşük olan bireylerde hastalık çok daha ciddi düzeyde seyreder.
Salmonella Tanısı Nasıl Konur?
Salmonella enfeksiyonlarının tanısı dışkı numunesi, kan numunesi, idrar ve enfeksiyon odağından elde edilen numunelerle hazırlanan kültürde Salmonella türlerinin belirlenmesi ve izole edilmesi sayesinde tanı konulur.
Salmonelle Tedavisi Nasıldır?
Bu hastalığın tedavisinde ilk olarak etkene yönelik uygun antibiyotik ile uygun destek tedavinin bir arada uygulanmasıyla sağlanır.
Hastalık belirtisi taşıyan kişilerin zaman kaybetmeden hekime başvurmaları çok önemlidir.
Salmonela Hastalığından Nasıl Korunuruz?
Salmonella bakterisinin kaynakları incelendiğinde iyi klorlanmamış sularda, iyi pişirilmemiş gıdalarda ve doğru pastörizasyonun yapılmadığı durumlarda görülmüştür. Bu nedenle suların doğru şekilde dezenfekte edilmesi, yemeklerin doğru şekilde ve yeterli oranda pişirilmesi, mutlaka pastörizasyon işlemlerinin doğru şekilde uygulanması gerekmektedir. Salmonellozis hastalığından korunma amacıyla;
Güvenilir su temin edilmeli;
• Kullanma suyu mutlaka klorlanmış olarak tercih edilmeli, içme suyu ise analizleri temiz olan sulardan seçilmeli,
• Kaynağı bilinmeyen ve de dezenfekte edilmemiş sular asla tüketilmemeli,
• Zorunlu olmadığı durumlarda suların süresince 10 dakika kaynattıktan sonra kullanılması gerekmektedir.
Kişisel hijyen önlemlerinin alınması ve el yıkama alışkanlığının kazanılması gerekmektedir;
• Eller yemekten evvel ve yemekten sonra temiz su ve sabunla yeterli süre ayrılarak yıkanmalıdır.
• Eller tuvaletten evvel ve tuvaletten sonra su ve sabunla yeterli süre ayrılarak yıkanmalıdır.
• Civciv ile ördek yavrularının bağırsaklarında bulunan salmonella, hayvanın vücut yüzeyinde bulunabileceği unutulmamalıdır.
• Sadece tutma, sarılma ya da dokunma ile bakterilere maruz kalınabilir. Özellikle egzotik hayvanlar içerisinde yer alan kaplumbağa, iguanalar, kertenkele gibi hayvanlarda salmonella bulunma olasılığı yüksektir. Evcil de olsa bu hayvanlar ile temas kurulduktan sonra mutlaka eller su ve sabunla yeterli süre ayrılarak yıkanmalıdır.
Güvenilir gıda alınmalıdır;
• Çiğ ve az pişmiş yumurta, et ya da kümes hayvanlarının yanı sıra deniz kabukluları ile doğru pastörize edilmemiş süt yüksek riskli gıdalar mutlaka yeterli oranda pişirildikten sonra tüketilmelidir.
• Çiğ yumurta kullanılan ev yapımı soslar asla kullanılmamalıdır. Buna en bilinen örnek ise mayonezdir.
• Çiğ et ve kümes hayvanları teması varsa zaman kaybetmeden su ve sabun ile yeterli süre eller, çalışma yüzeyleri ile mutfak eşyaları temizlenmelidir.
• Çapraz kontaminasyonu önlemek adına buzdolabında veya derin dondurucuda et ürünleri gruplar halinde birbirlerinden ayrı tutulmalıdır.
• Mümkünse, iki tane kesme tahtası temin edilmeli birinde çiğ et ürünleri diğerinde ise sebze ve meyveler kullanılmalıdır.
• Dondurulmuş gıdaları çözündükten sonra zaman kaybetmeden pişirmeli ve yine bekletmeden tüketmeli, çözülen gıda pişmemiş olsa dahi asla yeniden dondurulmamalıdır.
Salmonella enfeksiyonlarına yönelik aşı bulunsa dahi koruyuculuk oranı yüksek değildir.
• Salmonella enfeksiyonlarına: Bebekler, ileri yaştaki bireyler ve bağışıklık sistemi düşük olan bireylerde risk yüksek olsa dahi bütün yaşlar risk altındadır.
• Salmonella belirtileri bulunan çocuklar zaman kaybetmeksizin sağlık kuruluşlarına bilgi verilmeli ve eksiksiz şekilde önlemlerin alınması gerekmektedir.
• Hamile olan ve emziren bireylerin hasta olması halinde zaman kaybetmeksizin konusunda uzman hekime başvurmaları ve hekim bilgisi dâhilinde tedavi almaları gerekmektedir.
Kimler Riskli Gruptadır?
Salmonella enfeksiyonu için bebekler, ileri yaştaki bireyler, hamileler ve emziren anneler ile bağışıklık sistemi düşük olan bireylerde risk daha yüksek olsa dahi bütün yaş gruplarının risk altında olduğu unutulmamalıdır.
Salmonella hakkında sıkça sorulan sorular
Aşağıda salmonella bakterisi hakkında merak edilen sorular ve yanıtları yer almaktadır.
Salmonella nasıl ölür?
Salmonella bakterileriyle temas etmiş sıvı ürün içmek ya da yemek ile Salmonella gıda zehirlenmesine yol açar. İnsanlar sıklıkla çiğ yiyecekler ve başkalarının elleriyle hazırladığı yiyecekleri yiyerek hastalanırlar.
Salmonella etkeni nedir?
Salmonella bakterisi Enterobacteriaceae familyasında bulunan çubuk şeklinde bakteridir. Yaklaşık olarak 2000 adet alt tipi insanlarda rahatsızlığa yol açar.
Salmonella hareketli mi?
Çomak özellikteki bu bakteri hareketli, sporsuz ve kapsülsüz gram negatif özellik gösterir.
Salmonella bakterisi kaç derecede ölür?
Salmonella bakterisi 56 derece ve üzerinde ölür. Bu nedenle besinlerin uygun pişirme şartlarında pişirilmesine çok dikkat edilmelidir.
Tifo salmonella nedir?
Tifo hastalığı kendisini yüksek ateş, şiddetli ishal ve kusma ile gösteren ölümcül olabilen hastalıklardan bir tanesidir. Etken çoğunlukla Salmonella typhi olarak bilinen bir bakteridir.
Kontamine gıda ve kontamine sularla alınır.
Salmonella nasıl bulaşır?
Bu bakteri hayvan dışkısı ile insanlara bulaşır. Bulaşma aynı zamanda doğru pişirilmemiş ya da temizlenmemiş gıdaların alımıyla da olur.
Salmonelle testi var mı?
Salmonella varlığının tespit edilmesinde serolojik testler ve biyokimyasal testlerden yararlanılır.
KAYNAK