Unutulma Hakkı Nedir? Unutulma Hakkı Başvurusu Nasıl Yapılır?

Unutulma Hakkı Nedir? Unutulma Hakkı Başvurusu Nasıl Yapılır?

Sosyal medya düzenlemesi sonrası gelen sosyal medya yasası sonrasında yeniden hatırlanan unutulma hakkı nedir? Unutulma hakkı başvurusu nasıl yapılır?
 
Kısa bir süre önce yapılandırılan ve onaylanan sosyal medya yasası sonrasında hayatımızda yeni kavramlar ve güncelliğini kaybetmeye yüz tutmuş eski kavramlar yeniden gündeme gelmiş oldu. İşte bu kavramlardan bir tanesi de unutulma hakkı. Peki, unutulma hakkı nedir? Kişi unutulma hakkına hangi konularda başvurabilir İşte ayrıntılarıyla unutulma hakkı kavramı. 
Sosyal medya yasası onaylanmadan önce de dünya üzerinde internette unutulma hakkı adı verilen bir hak bulunuyordu. Ancak bu kadar gündeme gelmemiş ve çok fazla yaygın bir bilgi değildi.
 

Unutulma hakkı nedir?

Yabancı kaynaklara bakıldığı zaman "The right to oblivion." veya "The right to be forgotten." Şeklinde yer alan unutulma hakkı en sade anlamıyla; bireyin internet arama motorunda çıkan sonuçlarda kendisiyle ilgili çıkan herhangi bir haber, fotoğraf, bilgi ya da belge benzeri verilerin şuandan itibaren internet arama motoru sonuçlarında bulunmasını istememe hakkına denir.
Sadece bireylerle sınırlı kalmayıp, kurumlar da bu unutulma hakkını kullanabilmektedir. Elbette ki bahsi geçen bu hakka sahip olsa da insanların tamamı kendisiyle alakalı istediği bilgiyi sildiremiyor, bazı istisnai durumlar söz konusu. Bu istisnai durumlar içerisinde; verilerin bilimsel, istatistiksel veya tarihsel nedenlerle kullanılıyor olma yer alıyor. Eğer ki böyle bir söz konusu ise birey ya da kurum, verileri internet üzerinden kaldırtamıyor. 
 

Sosyal medya yasası ile unutulma hakkından yararlanılabilen durumlar nelerdir?

Unutulm hakkından yararlanılabilen durumlar genel olarak şu şekildedir;
Bilgiler ilgili birey tarafından isteyerek veya zorunluluk yüzünden paylaşıldıysa ancak dürüstlük kuralını ihlal ediyorsa, 
Bilgileri toplayan birey meşru ve belirli sebeplerle, açık ve ölçülü olarak bilgileri toplamadıysa,
Bilgiler, bilginin toplandığı esnada bireye anlatılan meşru ve belirli sebepler haricinde kullanılmışsa,
Bilgiler konuyla alakalı, mevzu hakkında eksik ve söz konusu sebebe uygun değilse, 
Bilgiler güncel olmayan veya hatalıysa,
Bilgilerin elde edilmesi için anlatılan gerçek amaç için süre aşılmışsa, 
Bireyler unutulma hakkı ile söz konusu verilerin kaldırılması adına başvuruda bulunabilir. İstisnai konular haricinde bireyin sildirmek istediği bilgiler aşağıdaki durumlardan birini ya da birden fazlasını bulunduruyorsa eğer arama sonuçlarında yer alan verilerin silinmesi gerekmektedir. Başvuru yapıldıktan sonra veriler incelemeye alınır ve uygun görülen veriler arama motorundan kaldırılır.
 

Unutulma hakkı başvurusu nasıl yapılır?

Arama motorunda hakkında çıkan sonuçların silinmesini isteyen birey, ilk olarak mevcut talebini ilgili arama motoruna iletmelidir. Yapılan başvuru sonrasında ilgili arama motoru şirketinin yanıtı olumsuz olmazsa ya da yanıt vermezse Kişisel Verileri Koruma Kurumu’na doğrudan başvuru gerçekleştirilebilir.
KVKK bünyesine yapılan şikâyet başvurusunda detaylar açıkça yer almalıdır. Kurum, değerlendirme esnasında şu sorulara yanıt arar; konunun öznesi çocuk mu, bilgide hakaret niteliği bulunuyor mu, bilgiler güncel mi, birey hakkında herhangi bir önyargı oluşturuyor mu,  ilgili yayınlar gazetecilik kuralları içerisinde mi hazırlanmış, birey hakkında risk teşkil ediyor mu?
Tüm bu kriterlerin değerlendirilmesi sonucunda KVKK söz konusu bilgilerin arama sonuçlarından kaldırılmasına karar verdiği zaman, bu bilgi arama motoru şirketine iletilir ve gereğinin yapılması talep edilir.
 

Unutulma hakkı nasıl ortaya çıktı?

Sosyal medya yasası onaylanmasıyla beraber adını duyduğumuz unutulma hakkı ilk defa 2012 senesinde Avrupa Komisyonu’nda konuşulmuştur. Bir çok kez gündeme gelen konu, en son 2014 senesinde Avrupa Birliği bünyesinde hizmet veren  Avrupa Adalet Divanı ile resmi karara bağlanmıştı.
Avrupa Adalet Divanı’nın vermiş olduğu karar sonucunda Google ve Bing kullanıcıların sahip oldukları unutulma hakkı başvuruları kabul ediliyor. Avrupa Birliği ülkeleri ise başta olmak üzere çok sayıda ülke internette unutulma hakkını kabul ediyor.
Ülkemizde 2015 senesinde alınan kararda, unutulma hakkı Avrupa Adalet Divanı’nın vermiş olduğu kararı göstererek üstün kamu yararı olmadığında dijital hafızada bulunan olumsuz detayların silinmesini talep etmenin bireyin hakkı olduğu ifade edilmiştir.
 
Sizde unutulma hakkı ile alakalı düşüncelerinizi yorum kısmında paylaşabilirsiniz.

    Yorumlar

  • comments-user
    sercan

    Hakkımda kaldırılacak yazı yok zaten. Ne kadar doğru bir uygulama bilemedim.

Yorum Bırak (Mail Adresiniz Görünmeyecektir.)

Security Code