Kadına yönelik şiddet ya da ev içi şiddetten temizlenmiş bir yaşam oluşturmak adına düşünülen İstanbul Sözleşmesi, her şiddete karşı korumak, kadına yönelik şiddet ile hane içi şiddete engel olmak, kovuşturmak ya da ortadan kaldırmayı amaçlıyor. Peki, İstanbul Sözleşmesi nedir ve sözleşme maddeleri nelerdir?
İstanbul Sözleşmesi nedir?
Bu sözleşmes, kadına yönelik şiddet açısından bağlayıcılığı olan ilk uluslararası sözleşme özelliği taşımaktadır. 11 Mayıs 2011’de tarihinde İstanbul’da imza atımına açıldığından ötürü de ‘İstanbul Sözleşmesi’ adıyla biliniyor.
“Kadınlara Yönelik Şiddet ve Ev İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadele Hakkındaki Avrupa Konseyi Sözleşmesi” olan CEDAW bu esas sözleşme kısaca İstanbul Sözleşmesi, şeklinde biliniyor. Bu sözleşme 1 Ağustos 2014 günü yürürlüğe girmiştir.
İstanbul Sözleşmesinde kaç ülke var?
Bugüne dek Türkiye dahil olmak üzere Avrupa Konseyi üyesi olan 20 ülke bu sözleşmeyi onaylanmıştır.
Türkiye, Sözleşme’yi 11 Mayıs 2011 günü imzalamış ve 14 Mart 2012 günü ise onaylamıştır.
İSTANBUL SÖZLEŞMESİNİN ÖZELLİKLERİ
İstanbul Sözleşmesi’nin can alıcı kısmı biyolojik ya da hukuki açıdan aile özelliği taşımaksızın ev içerisindeki şiddetin ya da kadına yönelik uygulanan şiddetin önlenmesi için gereken mücadele ve standartları içeren belgedir.
Bu belge aynı zamanda Avrupa ülkelerini hukuki açıdan bağlama özelliğine sahip ilk belgedir. İstanbul sözleşmesi maddeleri aşağıda sadeleştirilmiş şekilde yer almaktadır.
İstanbul sözleşmesi LGBT bireyleri konusundaki görüşleri ise gündem içerisinde sık sık yer almaktadır. KADEM, kadına yönelik olan bu olumsuz davranış ve tavırlara karşı koruyu konumdadır.
Sözleşmede; kadın ile erkek arasında hukuki eşitlik ile fiili eşitliğin sağlanmasını, kadınlara yönelik gerçekleştirilen ayrımcılığın da yasaklanması yer almaktadır.
Sözleşme, özel alandaki şiddet ile kamusal şiddeti kesinlikle yasaklamaktadır.
İstanbul sözleşme metni, sadece barış dönemlerinde değil aynı zamanda silahlı çatışma esnasında ve silahlı çatışma sonrasında süregelen şiddeti de kesin bir dille yasaklamaktadır.
Sözleşme, toplumsal cinsiyete odaklı ayrımcılık ile şiddet konularını odak noktası olarak almıştır ve de toplumsal cinsiyeti tanımlayan da ilk uluslararası belge özelliğindedir.
Sözleşme’de, kadına yönelik ekonomik zarar ya da ekonomik yaptırımlar da kadına yönelik şiddet içerisinde tanımlanmıştır.
Sözleşme, sadece imzayı atan ülkeler değil, sığınmacı ya da hukuki durumu zorda olan göçmen kadınlara da koruma sağlamaktadır.
Sözleşme, şiddet görenlerin eşit koruma almasını öngörmekte ve mağdurların arasında eşitliğin olması gerektiği de kesin bir dille yer almaktadır.
İstanbul sözleşmesi metni, kapsamındaki bütün şiddetle mücadele modellerinde uluslararası işbirliğini öngörmektedir. Uluslararası işbirliği sadece kriminal ve medeni durumlardaki işbirliği ile sınırlı kalmayıp, bilgi aktarımı ve yakın tehlikeye karşı korunmayı da içermektedir.
Anayasa 90/5 maddesi gereğince/5, İstanbul Sözleşmesi kanun hükmündedir.