Kolajen kelimesini sıkça duyar olduk. Uzun yıllar da sağlıklı ve güzel kalmanın yollarını arıyoruz. Peki, hayat düzenimizde yer etmiş alışkanlıklarımızla birlikte bu mümkün mü? Genç ve sağlıklı olmak için neye ve kime güvenmeli. Her yıl ortaya çıkan yeniliklerin ne kadarı uygulanabilir. İşte her zaman olduğu gibi 2019 yılında da sağlıklı ve doğru beslenme trendleri içerisinde kolajen tipi beslenme yerini koruyor…
Kolajen Nedir?
Kollajen, vücudumuzda yüksek oranda bulunan protein türüdür. Protein lifi, vücudumuzda bulunan bütün protein miktarının yaklaşık olarak üçte birini oluşturur. Kemik dokusunda, kas dokusunda, kıkırdak dokusunda, deri dokusunda, tendon yapısında, kan damarları ile sindirim sisteminde yüksek oranda yer alır. Ölü cilt dokusunu yenileyerek, cilt dokusunun kaybettiği elastikiyetini geri kazandırır. Vücudun bir bütün halinde kalmasına destek olan yapıştırıcı görevi görerek, eklem ve tendonları bağlar.
Kolajen çeşitleri
İnsan bedeninde bilinen minimum 16 tane kollajen türü bulunur. Bununla beraber bedenimizdeki toplam kolajenin yaklaşık olarak %80-90 gibi ciddi bir bölümü de tip 1, tip 2, tip 3, tip 5 ve tip 10’dan meydana gelir. Kolajen çeşitlerini şu şekilde sınıflandırabiliriz:
Tip 1: Bütün kolajen türleri içerisinde insan bedeninde en yüksek oranda bulunan türdür. Cilt dokusuna gerginlik ve de elastikiyete kazandırır, kemik dokusunu destekler ve dokuları birbiri arasında tutar.
Tip 2: Bu kolajen türü bağ dokularda kıkırdak dokusunun yapımına katkı sağlayarak, eklem sağlığını korur.
Tip 3: Bu kolajen türü kalp kan damarlarını ve de kan dokusunu meydana getirme, cilt dokusuna esneklik ve gerginlik kazandırma görevi bulunur.
Tip 4: Sindirim sistemi organları ve solunum sistemi organlarının yüzeylerini meydana getiren tip 4 kolajen, bazal laminanın meydana getirilmesinde önemli rol oynar.
Tip 5: Plasentada yer alan doku ve hücre yüzeyinin yapımından sorumludur. Hamilelik dönemi içerisinde rahimde bebeğe hem oksijen hem de besin sağlamak adına gelişen organın yüzeyini oluşturur. Aynı zamanda da atıkları temizler.
Tip 10: Eklem kıkırdaklarının haricinde yeni kemiklerin yapımında görev alır. Kemik kırıklarını hızla iyileştirir ve de sinovyal eklemleri onarır.
Kolajenin faydaları
Cilt sağlığının haricinde kolajenin göz sağlığı ve eklem sağlığına ciddi katkısı bulunur. Bilinen en önemli yararları ise şu şekildedir;
-
Selülit oranını azaltır
-
Sindirim sistemini düzenler
-
Tırnak ve saçları güçlendirir
-
Karaciğer sağlığını düzenler
-
Gut ve bağırsak rahatsızlıklarını tedavi eder
-
Kas yapımını arttırır
-
Göz sağlığını korur
-
Eklem sağlığını korur
Kolajen Neden Bu Kadar Önemli?
Kollajen insan bedeni içerisinde en bol olan proteinlerden bir tanesidir. Üstelik bu yıl adını daha sık duyduğumuz 2019 beslenme trendleri arasında yer alıyor.
Kolajen denince akıllara cilt sağlığı geliyor. Evet, kolajenin cilt dokusu üzerinde parlaklık ve canlılık yapan bir özelliği mevcut. Ayrıca cilt dokusuna esneklik kazandırır, olduğundan genç ve sağlıklı bir görünüm kazandırır. Ama bir görevi bu değildir. Kelime manası Yunanca tutkal olan “kólla” kelimesinden gelir. Bu benzetme esasında vücudumuzda gerçekleştirdiği görevlerinden kaynaklanıyor. Çünkü; kollajen tutkal gibi etki gösteriyor. Kendisi yapı bloğu gibidir. Kasların, cilt dokusunun, kanın, kemik dokusunun ve kas dokusunun yapısında yer alır. Cilt elastikiyetini çoğaltır, kemik dokusunun ve kas dokusunun bir arada kalmasını sağlayarak adeta organları koruyor, yapı desteği sağlıyor.
Kolajen eksikliği
Kollajen kaybının esas nedeni ‘yaşlanma’ olduğu gibi bu süreç birbirinden farklı etmenler nedeniyle hızlanabilir. Kolajen kaybına sebep olan en önemli durumlar ise şu şekildedir:
-
Güneş ışınlarına uzun ve doğrudan maruz kalma
-
Strese kaynaklı kortizol miktarında çoğalma
-
Doğru beslenme düzeni sürdürmeme
-
Toksinlerle sürekli temas
-
Kronik iltihaplanma
-
Uyku düzensizliği ve kaliteli uyku uyumama
-
Serbest radikallerin çoğalması
-
Tütün ürünü kullanımı
-
Menapoz
cilt sağlığı üzerinde collagen doğrudan görev alır.
Kollajen takviyesi şart mı?
Vücudumuz düzenli diyebileceğimiz şekilde kolajen üretebilir ancak bu üretim yaş alımıyla beraber yavaşlar. tütün ürünü tüketmek, güneş ışınlarına maruz kalmak, düzenli ve dengeli beslenmemek üretimi yavaşlatan durumlardır.
Kolajeni doğal şekilde besinlerden de alabiliriz. Kolajen, prokolajenden oluştur. Vücudunuz, mevcuttaki iki tane amino asidi bir araya getirerek prokolajen meydana getirir: Glisin ve prolin. Bu birleşim esnasında C vitamini kullanılır.
Prolin, yumurta beyazı, süt mamulleri haricinde mantar ve lahana gibi sebzelerde yer alır. Glisin ise protein içerikli gıdalarda bulunur, tavuk derisi ile jelatin de içerisinde glisin barındırır. Portakal, mandalina, çilek ve kırmızı biber içerisinde dede c vitamini bulunur.
Kolajen takviyesine ihtiyaç olup olmadığı ise konusunda uzman doktorun muayenesi sonucunda ancak doktorun kararı ile belirlenebilir. Bunun dışında doktor tavsiyesi olmaksızın takviye ürünler kullanmak doğru değildir.