Doğru Konut Kredimi Nasıl Hesaplarım?

Türkiye’deki kamu bankaları (Ziraat Bankası, VakıfBank, Halkbank) dönemsel olarak konut, taşıt ve ihtiyaç (sosyal hayat) kredisi paketleri duyurur. Kampanyaların şartları ve faiz oranları değişse de başvuru süreci ve kredi hesaplama adımları büyük ölçüde aynıdır. Zamansız bir kredi rehberi hazırlarken belirli yıllara atıfta bulunmak yerine uzun vadede geçerli prensiplere odaklanmak gerekir. Aşağıdaki bilgiler, güncel bankacılık mevzuatı ve resmi kaynaklara dayalıdır; konut veya araç almak ya da ihtiyaç kredisi kullanmak isteyen herkes için temel bir rehber niteliğindedir.

Konut Kredisi Başvurusu ve Hesaplama

Başvuru Süreci

• Online ön başvuru: Resmî bankalar başvuruları şubelerinden kabul ettiği gibi ön onay için internet bankacılığı ve mobil uygulamalar üzerinden de başvuru alır. Hangikredi gibi platformlarda konut kredisi hesaplaması yapıp sonuçlar üzerinden ilgili bankaya çevrimiçi başvuru yapabilirsiniz. Ön onaydan sonra gerekli belgelerle şubeye gitmeniz gerekir.
• Kredi türleri: Konut kredisi sadece daire almak için değildir. Arsa, ofis/iş yeri, konut geliştirme ve kentsel dönüşüm kredileri gibi alt türler de vardır.
• İkinci el ve sıfır konut: Bankalar hem ikinci el hem de yeni inşa edilen evlere kredi verir. Bazı sıfır projelerde banka–müteahhit iş birlikleri sayesinde daha düşük faiz veya peşinatsız ödeme gibi avantajlar sunulabilir.

Ödeme Planı ve İpotek

• Ara ödemeli planlar: Standart eşit taksitli ödemeye alternatif olarak “ara ödemeli” seçenekler bulunur. Yılın belirli dönemlerinde ekstra ödeme yaparak borcu daha erken kapatmak mümkündür.
• İpotek: Konut kredisi ipotekli bir kredi türüdür. Banka, borç bitene kadar evi ipotek altında tutar; kredi tamamen ödendiğinde ipotek fek işlemi ile kaldırılır.
• Kredi devri: Kredisi devam eden bir konut satılabilir; alıcıyla anlaşma ve bankanın onayıyla kredi devredilebilir.
• Gecikme ve yaptırımlar: Taksitler toplamda 90 gün gecikirse banka yasal takip başlatır ve ipotekli evi el koyarak borcu tahsil edebilir.
• Gelir şartı: Belgelenebilir gelir, konut kredisi başvurularında temel şarttır. Bankalar kredi notu ve gelir belgesine göre maksimum kredi tutarını belirler.
• Vefat durumunda: Kredi sahibinin hayat sigortası yoksa borç mirasçılara geçebilir; mirasçılar reddedebilir fakat banka borcu karşılayacak bir mal varlığı araştırır.

Gerekli Belgeler

Konut kredisi başvurusu için gereken belgeler bankadan bankaya farklılık gösterebilir ancak genel olarak şunlar talep edilir:

• Başvuru formu ve kimlik belgesi.
• İkametgâh belgesi veya adrese kayıtlı fatura.
• Gelir belgesi (maaş bordrosu veya vergi levhası).
• Serbest meslek sahipleri için meslek odası üyelik belgesi, şirket ortakları için ana sözleşmenin yayınlandığı ticaret sicil gazetesi.
• Satın alınacak konuta göre inşaat ruhsatı, kat irtifakı, kat mülkiyet tapusu gibi belgeler.
• Bankanın istediği ekspertiz raporu ve varsa ek gelir belgeleri (kira kontratı, faiz geliri vb.).

Taşıt Kredisi (Araç Kredisi)

Kamu bankalarının taşıt kredileri, yeni veya ikinci el otomobil almak için sağlanan finansmanlardır. Ziraat Bankası’nın resmi sitesinde belirtilen temel özellikler şu şekildedir:

• Araç yaş sınırı: Kredi, 0 km ve en fazla 5 yaşındaki araçlar için kullanılabilir.
• Maksimum vade: 48 aya kadar vade imkânı vardır.
• Araç türü: Ruhsatında “hususi” kayıtlı olan hafif ticari araçlar (minibüs, kamyonet, pick-up) için de kredi kullanılabilir.
• Teminat: Araç üzerine rehin tesis edilir ve banka gerektiğinde ek teminat isteyebilir.
• Sigorta: Banka, bireysel kredi kullanan müşterilere hayat sigortası ve kasko sigortası sunar.

Taşıt Kredisi İçin Belgeler

Ziraat Bankası’nın listesindeki belgeler diğer bankalar için de yol göstericidir:

• Başvuru formu; kimlik veya sürücü belgesinin fotokopisi.
• Çalışma durumuna göre gelir belgesi (maaş bordrosu, vergi levhası).
• Serbest meslek mensuplarından meslek kuruluşu üyelik belgesi; şirket ortaklarından ticaret sicil gazetesi fotokopisi.
• Bankanın isteyebileceği ek belgeler (proforma fatura, ruhsat vb.).

İhtiyaç (Sosyal Hayat) Kredisi

İhtiyaç kredileri, eğitim, seyahat, tatil, sağlık gibi harcamalar veya acil nakit ihtiyacı için verilen tüketici kredileridir. ENUYGUN Finans’taki rehbere göre başvuru süreci ve dikkat edilecek noktalar şöyle özetlenebilir:

Başvuru ve Ön Şartlar

• Başvuru kanalları: Kişiler bankanın şubesinden başvurabileceği gibi, mobil uygulama ve internet bankacılığı üzerinden de kredi tutarı ve taksit sayısını seçerek başvuru yapabilir. Banka müşterisi olmayanlar da online kanallar üzerinden kısa sürede müşteri olup başvuru gerçekleştirebilir.
• Değerlendirme kriterleri: Bankalar başvuruyu onaylamadan önce gelir durumu, ikametgâh, kredi notu gibi kriterleri inceler.
• Bütçe ve planlama: İhtiyaç kredisi almadan önce gereken tutarı belirlemek ve bankaların faiz–vade seçeneklerini karşılaştırmak önemlidir. Ödeme planı oluşturulurken gelir düzeyine uygun taksit seçilmeli ve kredi sözleşmesi dikkatlice okunmalıdır.
• Gelir ve kredi notu: Bankalar düzenli gelir ve iyi kredi notu bekler. Yüksek tutarlı krediler için belirli bir gelir seviyesi istenebilir.
• Yaş ve borç oranı: Başvuru için 18 yaşından büyük olmak gerekir; üst yaş sınırı bazı bankalarda 70 veya 80 olabilir. Bankalar aylık ödeme yükünüzü ve mevcut borç oranınızı da hesaba katar.
• İş durumu: Düzenli bir işte çalışmak kredi onayını kolaylaştırır; serbest meslek sahipleri ve emekliler de gelir belgelerini sunarak başvuru yapabilir.

Belgeler ve Vade Sınırı

İhtiyaç kredisi belgeleri başvurulan bankaya göre değişse de ENUYGUN Finans rehberinde öne çıkan belgeler şunlardır:

• Kimlik veya sürücü belgesi/pasaport.
• Çalışma durumuna göre maaş bordrosu, SGK dökümü veya gelir belgesi.
• Adres teyit belgesi (ikametgâh veya elektrik, su, doğal gaz faturası).
• Emekliler için maaş dökümü; vergi levhası olan kurumlar için oda kayıt belgesi, imza sirküleri, bilanço ve gelir tablosu.
• Tüzel kişiliği olmayan tacirler için vergi levhası ve hesap özeti.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun Şubat 2025 kararı uyarınca tüketici kredilerinin vade sınırları kredi tutarına göre belirlenir:

• 125 000 TL ve altındaki krediler için 36 ay
• 125 000 TL – 250 000 TL arasındaki krediler için 24 ay
• 250 000 TL’nin üzerindeki krediler için 12 ay vade sınırı bulunur.

Kredi Başvurusunda Dikkat Edilmesi Gerekenler

1. Bütçe oluşturun: Kredi faiz oranlarını ve masraf kalemlerini sadece bankalar arası kıyaslamak için değil, kendi bütçenizle karşılaştırmak için inceleyin. Kredi taksitlerinin aylık gelirinizi ne kadar etkileyeceğini hesaplamadan başvuru yapmayın.
2. Toplam maliyeti hesaplayın: Bankalar bazen düşük faiz oranı sunarken dosya masrafı, hayat sigortası, kasko, vergi (BSMV ve KKDF) gibi kalemleri yüksek tutar; bazen de masraf olmaksızın yüksek faiz uygular. Toplam maliyeti karşılaştırarak karar verin.
3. Kredi notunu ve borç oranını kontrol edin: Mevcut kredi kartı borçları veya ödenmemiş faturalar kredi başvurusunu olumsuz etkiler. Kredi notunuzu iyileştirmek için borçlarınızı düzenli ödeyin ve yeni borca girmeden önce borç oranınızı hesaplayın.
4. Belgeleri eksiksiz hazırlayın: Eksik belge kredinin onaylanmamasına neden olabilir; gerektiğinde şubedeki yetkililere danışarak dosyanızı tamamlayın.
5. Gerekiyorsa yapılandırma talep edin: Var olan kredinizi başka bir bankanın daha uygun teklifleriyle yapılandırmak isteyebilirsiniz. Online başvuru yeterli olmadığında şube personeliyle yüz yüze görüşerek yapılandırma talep edin.
6. Sigorta konusunda tercih belirtin: Kredi kullanırken hayat sigortası veya araç kredilerinde kasko sigortası yaptırmak zorunlu değildir; ancak genellikle bankalar sigortayı varsayılan olarak ekler. Sigorta istemiyorsanız bunu baştan belirtin.
7. Güncel koşulları kontrol edin: Faiz oranları, vade sınırları ve kredi kampanyaları sık sık değişir. Kullandığınız rehber ne kadar zamansız olursa olsun başvuru yapmadan önce bankanın güncel koşullarını inceleyin.

Kredi Türlerinin Kısa Özeti

Sonuç

Kamu bankalarının kredi paketleri dönemsel olarak değiştiği için başvuru tarihleri ve faiz oranları zamana bağlıdır. Ancak gelir durumunuzu değerlendirmek, toplam maliyeti hesaplamak, kredi notunuzu iyileştirmek ve belgelerinizi eksiksiz hazırlamak her zaman geçerli olacaktır. Yukarıdaki bilgiler, 2025’e kadar güncel resmi kaynaklara dayanmakla birlikte, kredi kullanmadan önce bankaların güncel koşullarını ve yasal düzenlemeleri kontrol etmeniz önerilir. Böylece yazınız “evergreen” olur ve uzun süre boyunca okurlara değer sunar.

Kaynaklar

• Hangikredi – Konut Kredisi Hesaplama
• Ziraat Bankası – Taşıt Kredisi
• Ziraat Bankası – Gerekli Belgeler
• ENUYGUN Finans – İhtiyaç kredisi rehberi