75 yaş üzeri sürücüler için ehliyetlerin otomatik olarak iptal edilip edilmeyeceği, son yılların en çok tartışılan konularından biri. Trafik güvenliği, yaşlı nüfusun hızla artışı ve yeni Avrupa Birliği düzenleme çalışmaları nedeniyle bu alandaki gelişmeleri yakından takip etmek gerekiyor. Peki, 2025 itibarıyla hangi ülkede ne uygulanıyor? Ehliyetler toplu şekilde iptal mi ediliyor, yoksa farklı ek önlemler mi var? İşte ülke ülke en güncel uygulamalar:
Neden Tartışılıyor?
Yaş ilerledikçe reflekslerde yavaşlama, görme ve işitmede azalma, kronik hastalıklar ve ilaç kullanımı gibi etkenler sürüş güvenliği açısından endişe yaratıyor. Buna karşın, her yaşlı sürücü riskli olmadığı için toplu iptal yerine, kişisel değerlendirme ve düzenli kontrol ağırlıklı sistemler tercih ediliyor. Bu dengeyi sağlayan ülkelerin uygulamaları büyük ilgi görüyor.
75 Yaş Üzeri Sürücülere Yönelik Uygulamalar – Tablo ile Genel Bakış
Ülke |
Otomatik İptal |
Ek Önlemler / Yenileme |
Sağlık Raporu / Test |
Süre (Yenileme) |
Japonya |
Yok |
Bilişsel test, eğitim |
Zorunlu |
75’te zorunlu |
İngiltere |
Yok |
3 yılda bir yenileme |
Beyan zorunlu |
70’ten sonra 3 yıl |
Almanya |
Yok |
Şüphede doktor raporu |
Gerekirse |
Belirsiz |
Fransa |
Yok |
Doktor bildirimiyle |
Gerektiğinde |
Sabit |
İspanya |
Yok |
2 yılda bir yenileme |
Her yenilemede |
70’ten sonra 2 yıl |
İtalya |
Yok |
3 yılda bir yenileme |
Her yenilemede |
70’ten sonra 3 yıl |
Hollanda |
Yok |
75’te ve sonra yenileme |
Her yenilemede |
75’ten sonra 5 yıl |
Avustralya |
Yok |
Her yıl sağlık raporu |
75+ zorunlu |
Eyalet bazlı |
Kanada |
Yok |
2 yılda bir rapor/test |
80+ zorunlu |
Eyalet bazlı |
ABD |
Yok |
Kısa süreli yenileme |
Bazı eyaletlerde |
Eyalet bazlı |
Türkiye |
Yok |
Sağlık raporu yenileme |
65+ zorunlu |
Yenilemede |
Ülke Ülke 75+ Sürücü Politikaları – Detaylı Açıklama
Japonya
-
Otomatik iptal yok.
-
75 yaşında ehliyet yenilemede psikoteknik (bilişsel) test, zorunlu eğitim ve sağlık raporu. Testte başarısız olanların ehliyeti yenilenmiyor.
İngiltere
-
70 yaşında ehliyetin yenilenmesi gerekir, ardından her 3 yılda bir tekrar yenileme zorunlu.
-
Sürücüler sağlık durumlarındaki değişiklikleri beyan etmekle yükümlü.
Almanya
-
Yaşa bağlı otomatik iptal uygulanmaz.
-
Sürücüde sağlık problemi veya kaza riski şüphesi varsa doktor raporu istenir ve uygun görülmezse ehliyet askıya alınabilir.
Fransa
-
Otomatik yaş sınırıyla iptal yok.
-
Doktor bildirimiyle veya ağır sağlık sorunlarında ehliyet askıya alınabiliyor.
İspanya
-
65 yaş üstü sürücüler için ehliyet 5 yılda bir, 70 yaş üstü için ise 2 yılda bir yenileniyor.
-
Her yenilemede sağlık muayenesi şart.
İtalya
-
70 yaşından sonra 3 yılda bir, 80 yaşından sonra 2 yılda bir yenileme ve tıbbi muayene zorunlu.
Hollanda
-
75 yaşında ehliyetin yenilenmesi gerekiyor.
-
Yenilemede sağlık muayenesi şart. Sonrasında 5 yılda bir yenileme.
Avustralya
-
Eyaletlere göre değişir.
-
75 yaşından sonra genellikle yıllık sağlık raporu gerekir. 80 yaşından sonra bazı eyaletlerde sürüş testi de uygulanabilir.
Kanada
-
Eyalet bazında farklılık gösterir.
-
80 yaş üstünde her iki yılda bir sağlık raporu ve test istenebilir.
ABD
-
Eyaletlere göre uygulama değişir.
-
Çoğu eyalet, yaşlı sürücüler için daha sık yenileme ve bazen göz/sağlık testi şartı uygular.
Türkiye
-
Otomatik iptal yok.
-
65 yaş üstü sürücüler, yenilemede sağlık raporu almak zorunda. Sağlık raporu olumsuzsa ehliyet yenilenmiyor.
Avrupa Birliği Gündeminde Neler Var?
-
65 yaş sonrası daha kısa süreli yenileme,
-
Düzenli sağlık ve refleks testleri,
-
Toplu iptal değil, bireysel değerlendirme.
Gerçek Hayattan Örnekler
-
Japonya’da 2023’te 75 yaş üstü 100.000’den fazla sürücü gönüllü olarak ehliyetini bıraktı.
-
İspanya’da 2024’te sağlık raporu yenilemesinde 75 yaş üstü sürücülerde iptal oranı %8 oldu.
Sık Sorulan Sorular
-
75 yaşında ehliyetim otomatik iptal olur mu?
Hayır, hiçbir ülkede sadece yaş nedeniyle otomatik iptal yok. Sağlık muayenesini geçemeyenlerin ehliyeti yenilenmez.
-
Sağlık raporu almak zorunlu mu?
Evet, birçok ülkede belirli yaşın üzerinde ehliyet yenilemede sağlık raporu şarttır.
-
Türkiye’de sistem nasıl?
65 yaş üstü sürücüler için her yenilemede sağlık raporu zorunlu. Rapor olumluysa ehliyet yenilenir.
-
Avrupa’da yeni düzenleme çıkarsa ne olur?
Daha kısa süreli yenileme ve daha sık sağlık muayenesi öngörülüyor; otomatik iptal beklenmiyor.
Sonuç
2025 itibarıyla dünyada hiçbir ülkede 75 yaş üstü sürücülere yönelik otomatik ehliyet iptali uygulanmıyor. Bunun yerine; sağlık raporu, kısa süreli yenileme, bilişsel ve refleks testleri gibi ek önlemler yaygınlaşıyor. Her ülkenin yaklaşımı farklı olsa da temel amaç, yaşlı sürücülerin güvenliğini ve trafikteki diğer bireylerin korunmasını sağlamak.
Uyarı: Bu sayfadaki bilgiler tavsiye niteliğindedir. Resmî ve bağlayıcı kararlar için ilgili kurum ve uzmanlara danışınız.